تفاوت بین Threat Intelligence و Threat Data چیست؟

در دنیای امروز که تهدیدات سایبری به‌صورت روزافزون در حال گسترش‌اند، سازمان‌ها بیش از هر زمان دیگری به درک عمیق‌تری از اطلاعات تهدید (Threat Data) و هوش تهدید سایبری (Threat Intelligence) نیاز دارند. در حالی‌که بسیاری از افراد این دو مفهوم را یکی می‌دانند، در واقع تفاوت اساسی میان آن‌ها وجود دارد. در این مقاله، به بررسی دقیق تفاوت بین Threat Data و Threat Intelligence، نقش هر کدام در امنیت سایبری و نحوه استفاده درست از آن‌ها در سازمان‌ها می‌پردازیم.

Threat Data چیست؟

Threat Data یا داده‌های تهدید، مجموعه‌ای از اطلاعات خام درباره فعالیت‌ها، الگوها یا نشانه‌های مرتبط با تهدیدات سایبری است. این داده‌ها معمولاً از منابع مختلف جمع‌آوری می‌شوند و به‌تنهایی هنوز دارای معنا و تفسیر تحلیلی نیستند.

مثال‌هایی از Threat Data:

• آدرس‌های IP مشکوک

• هش (Hash) فایل‌های آلوده

• دامنه‌های فیشینگ

• الگوهای ترافیکی غیرعادی

• امضاهای بدافزارها (Malware Signatures)

به عبارت دیگر، Threat Data همان مواد اولیه در فرآیند تولید هوش تهدید است. این داده‌ها بدون تحلیل، صرفاً سیگنال‌هایی از تهدیدات احتمالی هستند و ممکن است شامل موارد غیرمرتبط یا تکراری نیز باشند.

ویژگی‌های اصلی Threat Data

1. حجم بالا و خام بودن:
   داده‌های تهدید معمولاً حجیم‌اند و شامل جزئیات فراوانی هستند که بدون فیلتر یا تحلیل جمع‌آوری می‌شوند.

2. منابع متنوع:
   داده‌ها از لاگ‌های شبکه، حسگرهای امنیتی، ابزارهای SIEM، پلتفرم‌های OSINT، یا شبکه‌های اطلاعات تهدید جمع‌آوری می‌شوند.

3. زمان‌مندی (Timeliness):
   داده‌های تهدید باید به‌صورت لحظه‌ای یا نزدیک به زمان واقعی (Real-Time) در دسترس باشند تا کاربردی باقی بمانند.

4. نیاز به پردازش:
   داده خام بدون تحلیل، قابل تصمیم‌گیری نیست و باید توسط متخصصان یا سامانه‌های CTI پردازش شود.

Threat Intelligence چیست؟

Threat Intelligence (هوش تهدید سایبری) نتیجه‌ی پردازش، تحلیل و تفسیر داده‌های تهدید است. در واقع، زمانی که داده‌های خام (Threat Data) بررسی، ارتباط‌دهی و تحلیل می‌شوند تا بینش عملی (Actionable Insight) ایجاد شود، تبدیل به Threat Intelligence می‌گردند.

هدف CTI ارائه‌ی تصویری روشن از اینکه:

• چه کسی حمله می‌کند؟

• چرا حمله می‌کند؟

• از چه روش‌هایی استفاده می‌کند؟

• و سازمان چگونه می‌تواند در برابر آن واکنش نشان دهد؟

انواع Threat Intelligence:

1. هوش تهدید استراتژیک (Strategic Intelligence):
   دید کلان درباره روندها و اهداف مهاجمان برای مدیران ارشد و تصمیم‌گیران.

2. هوش تهدید تاکتیکی (Tactical Intelligence):
   اطلاعات درباره تاکتیک‌ها، تکنیک‌ها و روش‌های مهاجمان (TTPs) برای تیم‌های امنیتی.

3. هوش تهدید عملیاتی (Operational Intelligence):
   داده‌های مربوط به حملات خاص، زیرساخت‌های مهاجم و زمان‌بندی حملات.

4. هوش تهدید فنی (Technical Intelligence):
   جزئیاتی مثل IP، دامنه، هش فایل یا URLهای مخرب که برای شناسایی و مسدودسازی تهدید مفیدند.

تفاوت اصلی بین Threat Data و Threat Intelligence

به طور خلاصه، Threat Data ورودی است و Threat Intelligence خروجی فرآیند تحلیل امنیتی. داده تهدید به ما می‌گوید «چه چیزی وجود دارد»، اما هوش تهدید به ما می‌گوید «این داده چه معنی دارد و چه اقدامی باید انجام دهیم».

چگونه Threat Data به Threat Intelligence تبدیل می‌شود؟

فرآیند تبدیل داده خام به هوش تهدید معمولاً در قالب چرخه‌ی هوش تهدید (CTI Lifecycle) انجام می‌شود که شامل مراحل زیر است:

1. جمع‌آوری (Collection):
   دریافت داده‌های تهدید از منابع مختلف.

2. پردازش (Processing):
   پاک‌سازی، استانداردسازی و دسته‌بندی داده‌ها.

3. تحلیل (Analysis):
   شناسایی الگوها، روابط، بازیگران و مقاصد احتمالی حملات.

4. توزیع (Dissemination):
   ارائه یافته‌ها به تیم‌های امنیت، مدیریت یا سیستم‌های دفاعی.

5. بازخورد (Feedback):
   به‌روزرسانی مداوم مدل‌ها بر اساس تهدیدات جدید.

این چرخه باعث می‌شود که اطلاعات خام به دانشی تبدیل شوند که مبنای تصمیم‌گیری امنیتی هوشمندانه است.

نقش Threat Intelligence در تقویت دفاع سایبری سازمان‌ها

هوش تهدید سایبری به سازمان‌ها کمک می‌کند تا از حالت واکنشی خارج شده و به‌صورت پیش‌دستانه (Proactive) عمل کنند. با استفاده از CTI، تیم‌های امنیتی می‌توانند:

• حملات احتمالی را پیش‌بینی کنند.

• رفتار مهاجمان را درک کرده و الگوهای آن را شناسایی کنند.

• پاسخ به حادثه (Incident Response) را سریع‌تر و دقیق‌تر انجام دهند.

• قوانین امنیتی (مانند فایروال یا SIEM) را بر اساس داده‌های به‌روز تنظیم کنند.

در نهایت، باید به این نکته توجه کرد که Threat Data و Threat Intelligence مکمل یکدیگرند، نه رقیب. بدون داده، هیچ هوشی وجود نخواهد داشت، و بدون تحلیل، داده‌ها بی‌ارزش باقی می‌مانند. سازمان‌هایی که به دنبال افزایش تاب‌آوری سایبری خود هستند، باید بتوانند با استفاده از ابزارها و راهکارهای مناسب — مانند سامانه‌های CTI بومی شرکت راژاکو — فرآیند گردآوری، تحلیل و به‌کارگیری داده‌های تهدید را به شکلی منسجم و هوشمند پیاده‌سازی کنند.

در یک جمله Threat Data مواد خام هستند؛ Threat Intelligence تصمیم هوشمندانه‌ای است که از آن‌ها حاصل می‌شود.