چرا سازمان‌ها به PAM نیاز دارند؟ تاثیر آن بر حساب‌های ممتاز

در دنیای دیجیتال امروز که سازمان‌ها با تهدیدات سایبری پیچیده‌ای مواجه‌اند، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، مدیریت حساب‌های ممتاز (Privileged Accounts) است. حساب‌های ممتاز دسترسی گسترده‌ای به سیستم‌ها، داده‌ها و زیرساخت‌های حیاتی دارند. حساب‌های ممتاز در صورت مدیریت نادرست، می‌توانند هدفی جذاب برای هکرها باشند و خطرات جبران‌ناپذیری را به سازمان‌ها تحمیل کنند. در این مقاله، به بررسی تهدیدات حساب‌های ممتاز و نقش مدیریت دسترسی‌های ممتاز (PAM – Privileged Access Management)  در کاهش این تهدیدات می‌پردازیم.

اصلا PAM چیست و چگونه باعث افزایش سطح امنیت می‌شود؟

مدیریت دسترسی‌های ممتاز (PAM – Privileged Access Management) یک راهکار امنیتی است که برای کنترل، نظارت و حفاظت از حساب‌های ممتاز در سازمان‌ها استفاده می‌شود. این حساب‌ها، که شامل مدیران سیستم، حساب‌های سرویس و دسترسی‌های ویژه به زیرساخت‌های حساس هستند، می‌توانند در صورت سوءاستفاده یا نفوذ، منجر به خسارات جبران‌ناپذیری شوند. PAM با اعمال اصل حداقل دسترسی، احراز هویت چندعاملی (MFA)، مدیریت خودکار رمزهای عبور و نظارت بر فعالیت‌ها، خطرات امنیتی را کاهش داده و از حملات سایبری و تهدیدات داخلی جلوگیری می‌کند. همچنین، با ارائه گزارش‌های دقیق، سازمان‌ها را در رعایت استانداردهای امنیتی و انطباق با مقررات یاری می‌دهد.

حساب‌های ممتاز چیستند؟

حساب‌های ممتاز، دسترسی‌های پیشرفته‌ای به سیستم‌های سازمانی دارند و معمولاً برای مدیریت و نگهداری زیرساخت‌های فناوری اطلاعات استفاده می‌شوند. لذا دسترسی به زیرساخت‌ها به نگهداری و مراقبت محتاط تری نیازمند است. برخی از انواع این حساب‌ها عبارتند از:

• حساب‌های مدیران سیستم (Admin Accounts)  :  که دسترسی کامل به سیستم‌عامل‌ها، پایگاه‌های داده و برنامه‌های سازمانی دارند.
• حساب‌های سرویس‌ها : (Service Accounts)  که برای اجرای فرآیندهای خودکار و تعامل میان سیستم‌ها استفاده می‌شوند.
• حساب‌های اَبَرمدیر (Superuser Accounts) :  که معمولاً در سیستم‌های حساس مانند سرورها و پایگاه‌های داده مورد استفاده قرار می‌گیرند.

  خطرات و تهدیدات حساب‌های ممتاز

۱. حملات سایبری و نفوذگران داخلی

• حملات بدافزار و باج‌افزار :  هکرها می‌توانند از طریق مهندسی اجتماعی یا حملات فیشینگ به اطلاعات ورود حساب‌های ممتاز دست یابند و بدافزارهایی را در سیستم اجرا کنند.
• نفوذگران داخلی:  کارکنان ناراضی یا پیمانکاران می‌توانند از حساب‌های ممتاز برای سرقت داده‌ها یا تخریب سیستم‌ها سوءاستفاده کنند.

۲. گسترش دسترسی و حرکت جانبی (Lateral Movement)

پس از دسترسی اولیه به یک حساب ممتاز، مهاجمان می‌توانند با حرکت جانبی، کنترل سایر سیستم‌های شبکه را به دست گیرند.

۳. عدم کنترل و پایش دسترسی‌ها

عدم کنترل دقیق بر روی حساب‌های ممتاز می‌تواند منجر به سوءاستفاده‌های گسترده شود. در بسیاری از موارد، سازمان‌ها فراموش می‌کنند که چه کسانی به حساب‌های ممتاز دسترسی دارند.

۴. انطباق با مقررات و استانداردها

بسیاری از استانداردهای امنیتی مانند ISO 27001، GDPR و NIST، نیازمند مدیریت صحیح حساب‌های ممتاز هستند. عدم رعایت این استانداردها می‌تواند جریمه‌های سنگینی را به دنبال داشته باشد.

  نقش PAM در کاهش خطرات حساب‌های ممتاز

سیستم‌های مدیریت دسترسی‌های ممتاز (PAM) به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا دسترسی‌های حساس را کنترل، نظارت و مدیریت کنند. مزایای PAM عبارتند از:

۱. کاهش سطح دسترسی و اصل حداقل دسترسی  (Least Privilege Principle)

PAM امکان می‌دهد که کاربران فقط به منابعی که برای انجام وظایفشان نیاز دارند، دسترسی داشته باشند.

۲. نظارت بر فعالیت‌های حساب‌های ممتاز

با استفاده از PAM، تمامی فعالیت‌های مرتبط با حساب‌های ممتاز ثبت و تحلیل می‌شوند. این قابلیت در کشف تهدیدات داخلی و خارجی بسیار مؤثر است.

۳. احراز هویت چندعاملی (MFA) برای حساب‌های ممتاز

احراز هویت چندعاملی (Multi-Factor Authentication – MFA) یک روش امنیتی است که برای تأیید هویت کاربران از بیش از یک عامل تأیید استفاده می‌کند. هدف اصلی MFA افزایش امنیت دسترسی به سیستم‌ها و کاهش خطر دسترسی غیرمجاز به حساب‌های کاربری است.

یکی از استراتژی های سیستم امنیتی PAM تأیید هویت چندمرحله‌ای (MFA) است که امنیت دسترسی‌ها را افزایش داده و از سوءاستفاده‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.

۴. مدیریت خودکار رمزهای عبور  (Password Vaulting)

با ذخیره و تغییر خودکار رمزهای عبور حساب‌های ممتاز، خطر لو رفتن اطلاعات کاهش می‌یابد.

۵. پاسخگویی به الزامات انطباق و حسابرسی

PAM  با ثبت گزارش‌های دقیق از فعالیت‌های حساب‌های ممتاز، به سازمان‌ها کمک می‌کند تا الزامات انطباقی را رعایت کنند.

لزوم PAM در کلام آخر

حساب‌های ممتاز بخاطر سطح دسترسی بالا یکی از اهداف اصلی هکرها و تهدیدات داخلی هستند. عدم مدیریت صحیح این حساب‌ها می‌تواند باعث نشت اطلاعات، خسارات مالی، و از دست رفتن اعتبار سازمان شود. سیستم‌های مدیریت دسترسی‌های ممتاز (PAM) به عنوان راهکاری کلیدی، امکان کنترل، نظارت، و کاهش ریسک‌های امنیتی را فراهم می‌کنند. با پیاده‌سازی PAM، سازمان‌ها می‌توانند امنیت سایبری خود را تقویت کرده و در برابر تهدیدات روزافزون مقاومت کنند.